Neuroplasticiteit is het vermogen van de hersenen om hun verbindingen te veranderen als reactie op persoonlijke ervaringen.
De verandering komt in twee vormen - nieuwe neurale verbindingen en het omvormen van bestaande verbindingen - zoals de eigen woorden zeggen, de hersenen hebben het vermogen om plastisch te zijn, om kneedbaar te zijn.
Neuroplasticiteit is een van de meest besproken concepten en het verandert wat we voorheen dachten te weten over de hersenen. Maar hoe werkt neuroplasticiteit eigenlijk in onze hersenen?
In 1890 was de term neuroplasticiteit werd gebruikt, werd het opzettelijk gebruikt om menselijk gedrag te beschrijven.
Lange tijd werd gedacht dat neuroplasticiteit alleen aanwezig was in jonge hersenen, tijdens de kindertijd, maar verloren ging na een bepaalde leeftijd, wat betekende dat volwassen hersenen niet meer in staat waren om te veranderen, ze waren statisch.
Pas in het laatste decennium begon onderzoek het tegenovergestelde aan te tonen: de hersenen hebben wel degelijk het vermogen om te veranderen, ze kunnen zich aanpassen, neuroplasticiteit kan ook op volwassen leeftijd plaatsvinden, niet alleen in hersenen die nog in ontwikkeling zijn.
Onderzoek heeft echter aangetoond dat jonge hersenen het meest plastisch zijn.
Laten we dus teruggaan naar onze vraag uit het begin: hoe werkt neuroplasticiteit?
Stel je de hersenen voor als een energienetwerk vol verbindingen in een zeer dynamische structuur, met verschillende elektrische paden die telkens worden ingeschakeld als je een gedachte hebt, een emotie voelt of een actie onderneemt.
Elk van hen heeft zijn eigen hersensignaal, zijn eigen pad; uiteindelijk hebben we een heleboel paden.
Na verloop van tijd, toen we volwassen werden, werden deze paden goed bewandeld en veranderden ze in gewoonten, specifieke manieren van denken, voelen en handelen.
Dus elke keer dat je een specifieke taak uitvoert of een specifiek gevoel hebt, hebben de hersenen daar een specifiek pad voor en door herhaling wordt dit pad niet alleen goed bereden, maar ook versterkt.
Onze hersenen hebben het vermogen om aanwijzingen voor van alles te herkennen, gevoelens, taken, gedachten, alles kan in een gewoonte worden veranderd.
Na verloop van tijd gaat het elektrische pad automatisch en wordt het steeds gemakkelijker om te doorlopen.
Het is alsof je elke dag via dezelfde route naar kantoor rijdt, soms lijkt het alsof je er gewoon bent.
Als je om wat voor reden dan ook anders gaat denken, of iets nieuws gaat leren, of ervoor kiest om een bepaalde gewoonte te veranderen, begin je een nieuw pad uit te stippelen; je vervangt het oude pad door een nieuw pad.
Als je je hersenen traint om via dit nieuwe pad te reizen in plaats van via het oude, beginnen de hersenen deze nieuwe weg te leren en meer te gebruiken.
Na verloop van tijd wordt het nieuw gevormde pad geplaveid en begint het vanzelf te gaan. Deze nieuwe taak, gevoel of gedachte wordt de nieuwe norm die de oude vervangt en verzwakt.
Dit is wat neuroplasticiteit is, je herbedraadt je hersenen door oude verbindingen te vervangen door nieuwe.
Dit betekent dat als je een slechte gewoonte hebt die je graag wilt veranderen, zoals roken, fastfood eten, negatieve gedachten of uitstelgedrag, je kunt oefenen om een nieuw pad in je hersenen te banen, jezelf opnieuw bedraden; we hebben allemaal het vermogen om te veranderen en iets nieuws te leren.
Deze ontdekking opende nieuwe deuren voor de wetenschap om situaties te begrijpen en te verklaren die tot dan toe niet mogelijk waren.
Zonder hersenplasticiteit zouden wij mensen geen volledig gevormd volwassen brein kunnen ontwikkelen of herstellen van een hersenletsel.
In de literatuur vinden we buitengewone gevallen van hersenherstel, van mensen die ernstig hersenletsel hebben opgelopen of met een hersenafwijking zijn geboren.
Hier zijn een paar voorbeelden:
Een gepubliceerd artikel meldde een 44-jarige man die, nadat hij twee weken lang zwakte in zijn linkerbeen had ervaren, naar het ziekenhuis ging en een MRI liet maken.
De artsen zagen niet alleen een brein dat kleiner was dan normaal, maar ook een grote met vloeistof gevulde kamer.
De MRI toonde een "enorme vergroting van de laterale, derde en vierde ventrikels, een zeer dunne corticale mantel en een achterste fossa cyste".
Vanuit medisch oogpunt zou zijn toestand hem niet in staat moeten stellen een normaal leven te leiden, maar toch was hij getrouwd, had hij twee kinderen en werkte hij als ambtenaar. Krankzinnig toch?
Een ander artikel gepubliceerd toonde hersennetwerken van zes patiënten bij wie één hersenhelft operatief was verwijderd.
Vergeleken met de controlegroep vertoonden deze patiënten een sterk en gelijkwaardig niveau van intrahemisferische connectiviteit in hersengebieden met hetzelfde functionele netwerk.
Tussen delen van verschillende netwerken was de connectiviteit echter extreem toegenomen bij de geopereerde patiënten.
Deze resultaten suggereren een functionele reorganisatie van de hersenen en een gedeelde set netwerken, met andere woorden, door de operatie creëerden de hersenen nieuwe verbindingen om de cognitienetwerken die verloren gingen door de chirurgische ingreep te herstellen en in stand te houden.
Een derde gepubliceerd artikel meldde een geval van een cerebellaire ageneseEen zeldzame aandoening van iemand die geboren wordt zonder cerebellum, het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor bewegingscontrole en motorische vaardigheden.
In het artikel bevestigen MRI-beelden op indrukwekkende wijze de afwezigheid van het cerebellum bij een 24-jarige vrouw.
De patiënt die al 20 jaar meldde dat hij niet stabiel kon lopen, ging naar het ziekenhuis met duizeligheid, misselijkheid en braken.
Bij de patiënt, die getrouwd was en een dochter had, werden ook lichte verstandelijke beperkingen en gemiddelde motorische stoornissen vastgesteld.
Naast het ontbreken van een heel belangrijk deel van de hersenen, waren de hersenen van de vrouw in staat om zichzelf te herbedraden om de afwezigheid van de kleine hersenen te compenseren.
Hoewel het niet zo efficiënt was als een gewoon brein, kon het nog steeds dezelfde functies uitvoeren.
Er was een tijd dat onveranderlijk een van de bijvoeglijke naamwoorden van de hersenen was, maar nu is de wetenschap op weg om deze nieuwe eigenschap van de hersenen te begrijpen, waardoor er discussies ontstaan over hoeveel verandering dit belangrijke orgaan kan aanbrengen bij tegenslagen.
____
Geen wetenschapper produceert om zijn onderzoek gesloten te houden in een bibliotheek, toch? Dat zeg ik ook als wetenschapper. Dus laten we samen de communicatie in de wetenschap verbeteren! Klaar om te beginnen?
Bekijk deze geweldige sjabloon infographic LAYOUTS!
Abonneer u op onze nieuwsbrief
Exclusieve inhoud van hoge kwaliteit over effectieve visuele
communicatie in de wetenschap.
Dutch 
English 
Chinese 
Japanese 
German 
Spanish 
Portuguese 
Russian 
French 
Italian